Η Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία είναι μια δομημένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, που βρίσκει εφαρμογή σε πλήθος ψυχικών διαταραχών με υψηλή αποτελεσματικότητα.
Επικεντρώνεται στην επίλυση των τωρινών προβλημάτων του ανθρώπου και στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής του και συνήθως είναι βραχείας διάρκειας σε σχέση με τις άλλες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Βασίζεται στην συνεργασία μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου και αξιοποιεί ένα πλήθος γνωσιακών και συμπεριφοριστικών τεχνικών. Στόχος της είναι να διδάξει το άτομο να αποκτήσει τον έλεγχο των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς του, διορθώνοντας τις δυσλειτουργικές του σκέψεις και πεποιθήσεις. Μια από τις βασικές αρχές της είναι η άποψη ότι οι διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις δεν προκαλούνται λόγω των ίδιων των γεγονότων ζωής, αλλά λόγω του νοήματος που ο άνθρωπος αποδίδει στα γεγονότα αυτά.
Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία έχει υποβληθεί σε αυστηρότατο επιστημονικό έλεγχο και έχει αποδεδειγμένα υψηλή αποτελεσματικότητα σε ένα πλήθος ψυχικών προβλημάτων και διαταραχών, όπως:
οι αγχώδεις διαταραχές:
- τα επεισόδια πανικού,
- η αγοραφοβία,
- το γενικευμένο άγχος,
- οι ειδικές φοβίες,
- η κοινωνική φοβία,
- η μετατραυματική διαταραχή του άγχους,
- η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή,
- οι έμμονες ιδέες και οι ιδεοληψίες,
οι συναισθηματικές διαταραχές:
- η κατάθλιψη,
- η δυσθυμία,
- η διπολική διαταραχή,
η σχιζοφρένεια και οι ψυχώσεις,
καθώς και σε διαταραχές που συνδέονται με:
- την διατροφή,
- την σεξουαλικότητα,
- τον ύπνο,
- τον χρόνιο πόνο,
- τον έλεγχο των παρορμήσεων,
- τα ψυχοσωματικά προβλήματα,
- τον θυμό και την επιθετικότητα,
- το πένθος,
- την διεκδικητικότητα,
- τις διαπροσωπικές σχέσεις,
- την προσαρμογή στην εργασία και
- τα θέματα προσωπικότητας.
Εφαρμόζεται με επιτυχία σε ενήλικες, εφήβους, γονείς, παιδιά και ζευγάρια, ενώ όταν χρειάζεται συνδυάζεται με την φαρμακοθεραπεία και ενισχύει σημαντικά τα αποτελέσματά της. Οι περισσότεροι θεραπευόμενοι που ξεκινούν Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία παρατηρούν μείωση των συμπτωμάτων τους μέσα στις πρώτες εβδομάδες της θεραπείας, εφόσον είναι συνεπείς στις συνεδρίες, συμμετέχουν ενεργά στην θεραπεία τους και πραγματοποιούν τις ασκήσεις που τους ανατίθενται για το σπίτι.